Theatersunion.am

 

Հայ թատերարվեստը ծանր կորուստ կրեց...

2019 թվականի հուլիսի 30-ին, 82 տարեկան հասակում կյանքից հեռացավ ՀՀ ժողովրդական արտիստ, ՀՀ «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալակիր, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի «Սուրբ Սահակ», «Սուրբ Մեսրոպ» շքանշանակիր, Պետական մրցանակի դափնեկիր, պրոֆեսոր, Հակոբ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար Երվանդ Ղազանչյանը:

Երվանդ Ղազանչյանը հայ արվեստագետների և մտավորականության ավագանու ամենաերևելի ներկայացուցիչներից էր, ում հագեցած ստեղծագործական կյանքը հայ բեմի տարեգրությունը հարստացրեց նշանակալի էջերով:

Երվանդ Ղազանչյանը ծնվել է 1937 թվականի հունիսի 2-ին, Երևանում: 1953-58 թթ. սովորել է Երևանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի դերասանական ֆակուլտետում` Վարդան Աճեմյանի արվեստանոցում: Ստացել է դրամատիկ թատրոնի դերասանի որակավորում: 1962-65 թթ. սովորել է նույն ինստիտուտի ռեժիսորական բաժնում` դրամատիկ թատրոնի ռեժիսորի որակավորմամբ: 1964-65 թթ. ռեժիսորական բարձրագույն կուրսեր է անցել Սանկտ Պետերբուրգի Մ. Գորկու անվան պետական ակադեմիական թատրոնում՝ Գ. Տովստանոգովի ղեկավարությամբ: 1949-52 թթ. աշխատել է Երևանի Պատանի հանդիսատեսի թատրոնում, 1958-62 թթ.` Կապանի Ա. Շիրվանզադեի անվան պետական թատրոնում, 1967-70 թթ.` Երևանի Գ. Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնում` որպես ռեժիսոր, 1984-86 թթ.` որպես տնօրեն, 1970-76 թթ.` Լենինականի դրամատիկական թատրոնում (այժմ` Գյումրու Վ. Աճեմյանի անվան)` որպես գլխավոր ռեժիսոր, 1976-78 թթ.` Երևանի Հ. Ղափլանյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնում` որպես գեղարվեստական ղեկավար և տնօրեն, 1980-84 թթ. և 1986-93 թթ.` Երևանի Պատանի հանդիսատեսի թատրոնում` որպես գլխավոր ռեժիսոր:

1993 թվականից եղել է Երևանի Հ. Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարը:

Իր մեծ ուսուցիչներից՝ Վ. Աճեմյանից, Գ. Տովստոնոգովից ու նաև հայ բեմի վարպետներից առած դասերն են, որ 60 տարուց ավելի իմաստավորել են Երվանդ Ղազանչյանի ստեղծագործական ուղին:

Հայ թատրոնում նա բեմադրել է հայ և արտասահմանյան դասականների մի շարք ստեղծագործություններ` Ժ. Պ. Սարտրի «Անթաղ մեռելներ», Ա. Շիրվանզադեի «Պատվի համար», «Մորգանի խնամին», Ֆ. Դոստոևսկու «Ապուշը», «Ոճիր և պատիժ», «Պարոն Բաբիկը և ուրիշները», Բ. Բրեխտի «Կուրաժ մայրիկը և ուրշները», Ֆ. Լորկայի «Արյունոտ հարսանիք», Ե. Չարենցի «Երկիր Նաիրի», Սոլտիկով-Շչեդրինի «Մի քաղաքի պատմություն», Վ. Շեքսպիրի «Ոչնչից մեծ աղմուկ», «12-րդ գիշեր», Մոլիերի «Քաղքենին ազնվական», Արիստոֆանեսի «Լիսիստրատե», Հ. Պարոնյանի «Ատամնաբույժն արևելյան»,  Կ. Խոդիկյանի «Լիր արքայի ծաղրածուն» և այլն:

1974 թվականից դասավանդել է Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտում:

1995-2007 թթ. եղել է Հայաստանի թատերական գործիչների միության նախագահը:

Երվանդ Ղազանչյանի կյանքն ու գործունեությունը անմնացորդ նվիրումի օրինակ է: Նրա ուրույն և անկրկնելի ձեռագիրը դեռ երկար տասնամյակներ բարերար ազդեցություն կունենա Հայաստանի և Սփյուռքի բազմաթիվ թատրոններում ու թատերական խմբերում:

Ականավոր արվեստագետի հիշատակը հավերժ կմնա արվեստասեր հանրության սրտերում: